İngiltere'de sadece üç farklı model reaktör tasarımı için jenerik tasarım değerlendirmesi tamamlanmıştır, üç tasarım için "tasarım onayı" veilmiştir. Bu modeller: AREA tasarımı EPR, ABD-Westinghouse tasarımı AP1000, GE-HITACHI tasarımı ABWR.

EPR üçüncü nesil bir basınçlı su reaktörüdür (PWR). İlk geliştirme çalışmalarını Fransız santral tasarımcısı Framatome, Fransız santral işletmecisi  Électricité de France (EDf) ve Alman Siemens firmaları gerçekleştirmiştir. EPR çalışmaları daha sonra yeniden organize olan AREVA şirketi altında devam etmiştir. Siemens'in nükleer çalışmalardan çekilmesi ile beraber Fransa bu tasarımın yegane pazarlayıcısı haline gelmiştir.  Bu 3.Nesil Avrupa tasarımına Avrupa Basınçlı-Su Reaktörü veya Evrimsel Basınçlı-Su Reaktörü sözcüklerinin İngilizcelerinin baş harflerinden oluşan EPR adı verilmiştir. 

Diğer yandan AP1000 ABD'li Westinghouse Elektrik Şirketi tarafından geliştirilen üçüncü nesil basınçlı su reaktörüdür (PWR). Bu şirketin hisselerinin çoğunu Japon Toshiba satın almıştır. AP1000'in en önemli özelliği tasarımda kullanılan pasif nükleer güvenlik özellikleridir.

Diğer yandan, 2015 yılında GE-HITACHI tasarımı ileri kaynar su tasarımı olan ABWR'a da tasarım onayı verilmiştir. Fakat çalışmaların yapıldığı yıllarda ABWR henüz lisans onayı almadığından, ABWR projeleri bu çalışmaya dahil edilmemiştir.

Görüldüğü gibi, ingiltere'nin kurmak istediği her iki model de basınçlı su reaktörü (PWR) türündendir. İngiltere'de herhangi bir nükleer santral kurulacaksa, uzun ve zor tasarım değerlendirmesi süreci tamamlanmış bu modelleri içermesi çok büyük ihtimaldir. Çalışmaların bu modeller üzerine yoğunlaşmasına karar verilmiştir. Hem EPR, hem de AP1000 modelleri ile ilgili proje tecrübesi dünya üzerinde Avrupa ve Asya kıtalarına toplanmış bulunmaktadır. Çalışması kapsamında inelenen projeler aşağıda listelenmiştir:

• Sizewell B (İngiltere'de 1995 yılında tamamlanmış ilk PWR projesi),

• İngiltere Sellafield'de yeni evaporatör ünitesi kurulması,

• Olkiluoto 3 (Finlandiya'da inşa halinde olan EPR1600 projesi),

• Flamanville 3 (Fransa'da devam etmekte olan EPR projesi),

• Taishan 1. ve 2. Üniteleri (Çin'de devam etmekte olan EPR projeleri),

• Sanmen ve Haiyang (Çin'de devam etmekte olan AP1000 projeleri).

 

Sizewell B Projesi

İngiltere'de inşa edilen ilk ticari basınçlı su reaktörüdür (PWR). 1987 yılında başlayan inşaat zamanında ve öngörülen bütçe ile 1995 yılında tamamlanmıştır. Tam güce erişmesi resmi proje planından sadece 4 ay gecikme, hükümete verilen sözün 2 ay ilerisinde olacak şekilde 82 ayda gerçekleşmiştir. Sizewell B projesi İngiltere'de 1994 yılında İngiliz İnşaat Sanayi Ödülünü kazanmıştır.  Tam ticari yüke çıkıldığı günlerde, Amerikan  Elektrik Enerjisi Araştırma Enstitüsünün (EPRI) ileri basınçlı su reaktörleri için ortaya koyduğu modern şartları karşılayabilen dünya üzerindeki tek tasarım idi.

 

 

 

Sellafield Projesi

Sellafield aslında bir nükleer santral projesi değildir, Sellafield'de bulunan bir kullanılmış yakıt yeniden işleme tesisi ile alakalı bulunmaktadır. Bu yakıt yeniden işleme tesisinde, çok yüksek seviyeli radyoaktif kullanılmış yakıtı nitrik asit içinde eritilmesi sırasında kullanılan 3 adet buharlaştırıcı üniteleri bulunmaktadır. Bu buharlaştırıcılar ömürlerinin sonuna geldiğinden, bunların 2 adet yeni ve daha modern buharlaştırıcı üniteleri ile değiştirilmesi gerekmiştir. Değiştirme projesi COSTAIN Ltd. şirketine ihale edilmiş ve çalışmalara hedef tamamlanma tarihi Temmuz 2013 olarak belirlenerek 2007 yılında çalışmalara başlanmıştır. Tesis tamamlanmasının ardından 1 yıl boyunca radyoaktif olmayan maddeler ile test edilerek, daha sonra yüksek seviyeli kullanılmış yakıtın işlenmesi amacıyla kullanılmaya başlanmıştır.  Bu projenin "nükleer santral alınan dersler" çalışmasına dahil edilmesinin sebebi son yıllarda İngiltere'de gerçekleştirilmiş en büyük nükleer proje olmasıdır. Sözleşme değeri tipik bir nükleer santral ünitesinin yaklaşık onda biri seviyesinde 297 milyon sterlin olarak gerçekleşmiştir. Sistem yüksek yapısal bütünlüğe sahip paslanmaz çelik kaplar, boru sistemleri, kontrol ve koruma sistemleribnde oluşmakta ve çok yüksek korumalı güçlendirilmiş beton yapının içine yerleştirilmektedir. Dolayısıyla küçük çaplı bir nükleer santral ünitesine benzemektedir.

 

 

Olkiluoto 3 Projesi

Finlandiya'da Olkiluoto sahasındaki mevcut 2 ünitenin yanına hali hazırda üçüncü ünitenin inşasına devam edilmektedir. Bu üçüncü ünite dünya üzerinde inşa edilmeye başlanmış ilk AREVA-EPR tasarımıdır. Proje ile ilgili çalışmalara 1998'de, inşaata ise 2003 yılında başlanmıştır. Ünitenin 2009 yılında devreye alınması beklenirken, yaşanan birçok problem nedeniyle proje gecikmiş ve bugün itibariyle halen devreye alınamamıştır. Son tahminlere göre ünitenin 9 yıllık gecikme ile 2018 yılında devreye alınması beklenmektedir.  Projenin öngörülen ilk maliyeti 3 milyar avro iken, yaşanan gecikmeler ve sıkıntılar ile beraber bu maliyet 8.5 milyar avro gibi dehşet boyutlara ulaşmıştır. Bu proje yeni nükleer santral çalışmaları ile ilgili çok önemli dersler içermektedir.

 

 

Flamanville 3 Peojesi

Fransız yetkililer, eskiyen ve 2020 yılından itibaren kapatılması gereken nükleer santrallar yerine yeni nükleer santral üniteleri kurma çalışmalarına bir başlangıç olarak hali hazırda 2 ünite bulunan Flamanville sahasına üçüncü bir ünite kurmak için harekete geçmişlerdir.  Flamanville 3 ünitesinin yeni geliştirilen EPR tasarımı olması öngörülmüş ve böylece dünya üzerindeki ikinci EPR ünitesinin inşasına Aralık 2007 tarihinde başlanmıştır. Projenin 3.3 milyar avro maliyetle 2012 yılında devreye girmesi planlanmaktaydı. Fakat yaşanan birçok problem nedeniyle, ünite zamanında devreye girememiştir. Ünitenin maliyet bugün itibariyle 8.5 milyar avro'ya fırlamıştır. Mevcut şartlarda ünitenin 2017 yılında devreye girmesi umulmaktadır. Bu proje de aynen Finlandiya'daki Olkiluoto 3 projesi gibi büyük dersler içermektedir.

 

 

Taishan Projesi

Kasım 2007 tarihinde AREVA ile Çin Guangdong Nükleer Enerji Holding Şirketi (CGNPC) Çin'in Taishan sahasına iki adet EPR türü basınçlı su reaktörü kurulmasına yönelik 8 milyar avroluk bir sözleşme imzalamıştır. Bu yeni ünitelerin işletilmesi için Guangdong Taishan Nükleer Enerji Ortak Girişim Şirketi oluşturulmuş, bu girişimin %30 hissesi Fransız EDF şirketine verilmiştir. Çin'de yabancıların nükleer santrallarda hisse sahibi olması %30 oranı ile sınırlandırılmış bulunmaktadır. Ünitelerin inşasına sırasıyla 2009 ve 2010 yıllarında başlanmıştır. Her iki ünitenin de inşasının 46 ayda tamamlanması, ilk ünitenin 2013 yılı sonlarında, ikinci ünitenin de 2015 yılında devreye girmesi planlanmıştır. Gel gör ki her iki ünite de öngörülen zamanda tamamlanamamıştır. Son öngörüye göre, ünitelerin 2017 yılında devreye girmesi beklenmektedir. Bu projenin de birçok ders içerdiği aşikardır.

 

Sanmen ve Haiyang Projeleri 

ABD'nin kendi geleceği için tasarladığı ileri tasarım AP1000 model reaktörleri bugün dünyada ilk kez Çin tarafından inşa edilmektedir. İki ünite Sanmen sahası, iki ünite Haiyang sahası olmak üzere toplam 4 ünite inşa halinde bulunmaktadır. 

Sanmen sahasında 5.88 milyar dolara mal olacağı öngörülen ünitelerin inşasına 2009 yılında başlamıştır ve ünitelerin sırasıyla 2014 ve 2015 yıllarında devreye girmesi planlanmıştır. Bugün itibariyle her iki ünitenin de devreye alınması 2017 yılına sarkmış bulunmaktadır.

Haiyang sahasındaki ünitelerin inşasına da 2009 ve 2010 yıllarında başlanmış, her iki ünitenin de 2013 yılında devreye alınması öngörülmüştür. Bu ünitelerin devreye alınması 2016'ya sarkmış bulunmaktadır.  

Bu projelerin incelenmesi sonucunda birçok ders belirlenmiştir. Bu desrlerden 5 tanesi, projelerin çoğunda ortak olarak bulunduğundan, üst düzey ders olarak belirlenmişdir. Biz bu üst düzey dersleri ANA DERSLER olarak adlandırdık. Ana dersler hakkında bilgi almak için lütfen alttaki Navigasyon Oku'nun üzerine tıklayınız.